حترام و ارزشی که هر فرد برای خود قائل است و میزان اعتمادی که به توانایی های خود دارد اعتماد به نفس نامیده می شود.

اعتماد به نفس از نظر روانشناختی یک خصوصیت بیرونی است که تحت تاثیر وراثت و محیط در طول دوره تکامل شکل می گیرد. اعتماد به نفس در طول زندگی تغییر می کند. این ویژگی در دهه اول زندگی اغلب کمی شکننده است؛ چون کودک هنوز مطمن نیست چگونه رفتار کند. در دهه دوم شکل می گیرد و در دهه سوم محکم می شود. در دهه چهارم بدون تغییر می ماند و در دهه های پنجم و ششم تثبیت می شود و در دوران پیری کاهش می یابد. هر موفقیتی در زندگی اعتماد به نفس را افزایش می دهد و هر شکست آن را کاهش می دهد. اما اعتماد به نفس هیج گاه به صفر نمی رسد.

افرادی که اعتماد به نفس متعادل دارند دارای امنیت جسمانی و ذهنی و عاطفی هستند و هم مورد پذیرش دیگران قرار می گیرندو هم دیگران با آنها به راحتی ارتباط برقرار می کنند. افرادی که اعتماد به نفس طبیعی دارند توان خود را می شناسند و مطابق با آن حرکت می کنند.

اگر سیر شکل گیری اعتماد به نفس درست طی شده باشد فرد می تواند در مقابل استرس ها مقاومت بیشتری داشته باشد.

تشویق مهمترین و موثرترین عامل سازنده اعتماد به نفس است و رمز موفقیت کشورهای پیشرفته این است که شرایطی فراهم کنند که افراد احساس ارزشمندی داشته باشند. فقر، افسردگی، اضطراب، بیماری های جسمی و وقوع حوادث ناگوار باعث کاهش اعتماد به نفس می شود.

یکی از نشانه های اعتماد به نفس پایین خجالتی بودن افراد است. زمانی که کسی خجالت می کشد نباید به او خیره شده و باید با صبوری فرد مقابل را تائید کرد.

اگر اختلال در اعتماد به نفس در ارتباط با بیماری های روانی و جسمی به وجود آمده باشد، با درمان آنها بیماری متعادل می شود. اما اگر عوامل دیگر باعث اختلال در اعتماد به نفس فرد شده باشد نیاز به روند درمانی است. یکی از انواع روان درمانی برای کمک به افراد با اعتماد به نفس پایین، «گروه درمانی» است.

افرادی که سیر رشد شخصیت و مراحل شکل گیری اعتماد به نفسشان به درستی طی نشده باشد و دارای اعتماد به نفس پایینی هستند در مقابل افرادی که اعتماد به نفس بالای کاذب دارند، آسیب پذیرند. اما افرادی که اعتماد به نفس متعادل دارند تحت تاثیر دیگران قرار می گیرند.

اگر سیر شکل گیری اعتماد به نفس درست بنا شده باشد افراد می توانند در موقعیت های مختلف تعادل روانی خود را حفظ کنند./101

دکتر «لیلا رازقیان» روانپزشک و رئیس بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری شیراز

پایان خبر